Ông Hoàng Mười Nghệ An là ai ?
Ông Hoàng Mười Nghệ An hay thường gọi là Quan Hoàng Mười, Cậu Hoàng Mười là một trong Mười Vị Quan Hoàng thuộc hệ thống tín ngưỡng thờ Mẫu của người Việt Nam. Ông được thờ cúng ở nhiều chùa, đền trên khắp cả nước đặc biệt là ở Nghệ An, Hà Tĩnh quê hương của Ông. Theo một vài tư liệu, Ông là con trai thứ mười của Vua Cha Bát Hải Động Đình. Một số truyền thuyết lại nói rằng Ông là người quan lại triều đình, sau khi chết được tôn lên thánh. Cũng có truyền thuyết nói rằng Ông là một vị tiên ông giáng trần.
Sự tích Ông Hoàng Mười:
Quan Hoàng Mười giáng thế làm tướng Nguyễn Xí
Theo các nhà nghiên cứu văn hoá Việt Nam, ông Hoàng Mười là một người có thực trong lịch sử, được nhân dân sùng bái. Ông có thể là Lê Khôi – một viên tướng tài giỏi dưới triều Lê Lợi hoặc Nguyễn Xí – viên tướng được vua Lê Thái Tổ giao phó trấn thủ vùng đất Nghệ Tĩnh.
Tương truyền, tướng quân Nguyễn Xí là hoá thân của một vị thần tiên giáng thế. Ông đã giúp vua Lê Lợi đánh thắng giặc Ngoại xâm, thu non sông về một mối.
Vì có công lao to lớn, Nguyễn Xí được vua tín nhiệm giao phó trọng trách trấn thủ vùng đất Nghệ An, Hà Tĩnh. Ông hết lòng coi dân như con, chăm lo chu đáo đời sống của họ. Khi có hoạn nạn, ông lập quỹ cứu trợ, giúp quân sĩ sửa sang nhà cửa cứu dân.
Trên đường đi xa, thuyền của ông bị sóng đánh và ông đã hi sinh trên sông Lam. Khi an táng ông, trời đất đột nhiên bừng lên với những đám mây ngũ sắc, kết thành hình con voi (hoặc con phượng hoàng) màu đỏ. Vua Lê Thánh Tông rất tiếc thương, đã quyết định xây đền thờ phụng ông ở quê mình.
Để ghi nhớ công lao cùng sự nhân hậu của vị tướng tài giỏi, tín đồ Nghệ An, Hà Tĩnh tôn ông là Ông Hoàng Mười (tức Ông Mười Củi). Số “mười” biểu thị cho việc vẹn toàn, biểu hiện trí tuệ cùng đức hạnh của ông.
Tương truyền, ông là con thứ mười của Vị Vua cha Thuỷ Quốc Động Đình. Đền thờ ông gìn giữ 21 sắc phong được nhà vua ban tặng, chứng minh cho công lao vĩ đại của ông đối với dân tộc.
Quan Hoàng Mười giáng thế làm Lý Nhật Quang
Lý Nhật Quang, con trai thứ 8 của vua Lý Thái Tổ, nổi tiếng thông minh từ nhỏ. Ông được vua cha nuôi dạy dỗ kỹ lưỡng để làm cột trụ cho nước nhà.
Trưởng thành, ông được điều sang châu Nghệ An thu thuế. Nhờ đức tính cần cù, ngay thẳng và trung thực, ông được dân chúng yêu mến và được bổ nhiệm chức tri châu. Dưới quyền cai quản của ông, Nghệ An từ chỗ loạn lạc trở nên bình yên.
Lý Nhật Quang cũng có công lao to lớn đối với việc thành lập trại Bà Hoà. Nhờ có doanh trại vững chắc này, vua cùng quân sĩ đã chiến thắng Chiêm Thành.
Dù được phong tước Hầu, ông luôn duy trì nếp sinh hoạt bình dị, hiền lành. Ông thường xuyên quan tâm chăm lo cuộc sống nhân dân và nền kinh tế nước nhà. Ông dạy dân làng làm tơ lụa, dệt chiếu, làm nông nghiệp, . .. và được coi là ông tổ của nhiều ngành nghề truyền thống ở Nghệ An.
Khi ông mất, người dân Nghệ An và Hà Tĩnh dựng miếu thờ cúng nhằm ghi nhớ công lao. Đền Ông Hoàng Mười là một trong những địa điểm lưu dấu truyền thuyết về người thủ lĩnh tài năng, đức độ này.
[ Bản văn ] ÔNG HOÀNG MƯỜI
Đền Ông Hoàng Mười Nghệ An: Nơi ngự trị của vị thần linh thiêng
Đền Mỏ Hạc Linh Từ- Ông hoàng Mười tại Nghệ An
Đền Ông Hoàng Mười, hay thường gọi là Mỏ Hạc Linh Từ, là một trong những ngôi đền lâu đời nhất thờ phụng Ông Hoàng Mười tại Việt Nam. Đền toạ lạc trên địa bàn xã Hưng Thịnh, huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An, cách thành phố Vinh chừng 7km về phía Tây. Theo tương truyền, đền Ông Hoàng Mười được xây dựng từ đời vua Lê Thánh Tông (thế kỉ 15). Tương truyền rằng, Ông Hoàng Mười là một viên tướng thời vua Lê Thánh Tông, có tài phép thuật siêu phàm cùng một lòng trung thành với nhà nước. Sau khi chết, ông được sắc phong thành thần và ra tay cứu giúp nhân dân trong đời sống. Đền Ông Hoàng Mười được xây dựng theo kiểu kiến trúc truyền thống, gồm 3 tòa: Hạ điện, Trung điện và Thượng điện.
- Hạ điện: Nơi đây là nơi đặt ban thờ Đức Ông, Quan Lớng Đệ Nhị, Quan Lớng Đệ Tam và các vị quan khác trong hệ thống Tứ Phủ.
- Trung điện: Nơi đây là nơi đặt ban thờ Ông Hoàng Mười. Tượng Ông Hoàng Mười được làm bằng gỗ mít, cao khoảng 1m, sơn son thiếp vàng.
- Thượng điện: Nơi đây là nơi đặt ban thờ Mẫu Liễu Hạnh.
Ngoài ra, đền còn có các công trình phụ trợ khác như: nhà tiền tế, nhà khách, nhà kho…
Đền Chợ Củi – Thờ Quan Hoàng Mười Hà Tĩnh
Đền Chợ Củi toạ lạc trên đỉnh núi Hồng Lĩnh, địa phận xã Xuân Hồng, huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh. Đền cách thành phố Hà Tĩnh khoảng 40 km về phía Tây Bắc và cách thành phố Vinh hơn 10 km về phía Nam. Đền Chợ Củi được xây dựng dưới triều Mạc, vào khoảng thế kỉ 15. Đền thờ Quan Hoàng Mười, một vị quan lớn được nhân dân tôn thờ như một vị thần.
Lễ hội Đền Ông Hoàng Mười
Lễ hội Đền Ông Hoàng Mười chính thức tổ chức từ ngày 25/11 đến ngày 28/11 ( tức ngày 8/10 đến 11/10 Âm lịch ) mỗi năm ở Đền Ông Hoàng Mười, xã Hưng Thịnh, huyện Hưng Nguyên. Lễ hội thu hút đông đảo du khách gần xa về tham gia, cầu xin sự bình yên, sức khoẻ và may mắn.
1. Giới thiệu:
- Lịch sử: Lễ hội có lịch sử lâu đời, gắn liền với truyền thuyết về Ông Hoàng Mười, một vị quan triều đình có công giúp dân, được phong làm Thành Hoàng.
- Di tích: Đền Ông Hoàng Mười được xây dựng trên một ngọn đồi cao, là một di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia.
- Lễ hội: Lễ hội được tổ chức với nhiều nghi thức truyền thống, thu hút đông đảo du khách thập phương đến tham dự.
2. Nghi thức và hoạt động:
- Lễ rước: Lễ rước kiệu Ông Hoàng Mười từ đền về đình làng.
- Lễ dâng hương: Du khách dâng hương cầu nguyện bình an, may mắn và tài lộc.
- Lễ tế: Lễ tế được thực hiện bởi các chức sắc trong làng.
- Hội vật: Các hoạt động vui chơi giải trí như đấu vật, thi nấu cơm, hát chầu văn…