Mẫu thân của Quan Hoàng Mười là ai ?
Theo nhiều nguồn tư liệu và giai thoại truyền miệng, mẹ của Quan Hoàng Mười là Bà Chúa Lộc thường được gọi là Lộc Hoa Công Chúa hoặc Phạm Thị Thoả. Bà sinh ra ở làng Xuân Am, xã Hưng Lộc, huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An. Cha bà là quan lại cung đình họ Phạm, mẹ là bà Nguyễn Thị Bích. Bà được coi là con dâu trưởng trong gia đình. Bà được gả cho ông Nguyễn Duy Lạc, một viên quan nhỏ triều đình. Hai ông bà có với nhau một đứa con chính là Quan Hoàng Mười. Bà chúa lộc được mô tả là một người mẹ đức hạnh, đảm đang, tần tảo luôn hết mực thương yêu con cái.
Bà được thờ cúng ở nhiều đền, chùa trên khắp cả nước trong đó nổi bật nhất là Đền Bà Chúa Lộc tại xã Hưng Lộc, huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An. Bà chúa lộc được miêu tả là vị nữ thần linh thiêng, ban phát phúc lành, tài khí cho người dân.
Các truyền thuyết về Mẫu thân của Quan Hoàng Mười
- Bà Chúa Lộc – Nữ anh hùng Lam Sơn: Bà Phạm Thị Thoả hay thường gọi là Bà Chúa Lộc, sinh vào khoảng thế kỷ XV, một thời kỳ lịch sử nhiều biến cố của đất nước. Khi triều Hồ tan rã, giặc Minh xâm lăng, một lòng yêu nước thúc giục bà tham gia khởi nghĩa. Bà về vùng đất nay là xã Ngọc Sơn, tuyển mộ quân lính, khai phá vùng đất hoang vu, tích trữ lúa gạo, rèn luyện vũ khí, sẵn sàng tham gia chiến đấu với giặc. Năm 1425-1426, theo lệnh của Nguyễn Chích, Lê Lợi tiến quân về Nghệ Tĩnh. Bà và con rể, Lê Khôi, dốc sức giúp đỡ nghĩa quân Lam Sơn. Trong trận đánh tại Cửa Sót, bà nghe được tin con mình tử trận. Nỗi đau đớn cùng cực không thể nào cản trở tinh thần bất khuất của bà, bà vẫn kiên trì đấu tranh. Thế giặc mạnh, bà và tướng quân Sử Hy Nhan lui binh về cố thủ ở Ngọc Sơn. Khi Sử Hy Nhan mất, bà nấp dưới tán cổ thụ, đợi chờ. Một hôm mưa to gió lớn, một ông Hổ ba chân xuất hiện, đưa bà đến núi Đồng Bụt. Hổ chẳng những không ăn thịt bà mà lại đem đồ ăn đến cúng bà. Bà sinh sống lặng lẽ ở đây mang đến khi mất.
- Truyền thuyết ở Nghệ An: Mẹ Quan Hoàng Mười là bà Nguyễn Thị Bích, quê làng Xuân Am, Nghi Xuân, Nghệ An. Bà đẻ ra Quan Hoàng Mười cùng hai đứa con gái. Khi Quan Hoàng Mười được 10 tuổi, cha qua đời, bà ở vậy nuôi con. Khi quân Thanh xâm lăng, bà và con trai tham gia nghĩa quân Lam Sơn. Sau khi chiến thắng, Quan Hoàng Mười được thăng làm tướng còn bà thì vẫn giản dị, tần tảo.
-
Bà Chúa Lộc: Theo thần thoại, Bà Chúa Lộc là một vị thần trông coi vấn đề tài lộc, công danh. Bà sống ở làng Cổ Chất, xã Xuân Lập, huyện Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hoá. Bà Chúa Lộc là vị thần mà nhiều người dân làng đi cầu khấn về tài lộc, công danh, may mắn. Một số khác tin rằng Bà Chúa Lộc cũng là Mẫu Thân của Quan Hoàng Mười.
- Truyền thuyết ở Thanh Hóa: Mẹ Quan Hoàng Mười là bà Lê Thị Kiều, quê làng Quỳnh Lâm, Nông Cống, Thanh Hoá, hiện nay bà được thờ tại Đền Truông Bát- Thanh Hoá. Bà đẻ ra Quan Hoàng Mười cùng hai đứa con gái. Khi Quan Hoàng Mười còn bé, cha qua đời, bà một thân một mình nuôi con. Khi quân Thanh xâm lăng, bà và con trai tham gia nghĩa quân Lam Sơn. Sau khi chiến thắng, Quan Hoàng Mười được thăng làm tướng, còn bà thì vẫn giản dị, tần tảo.