Lục Phủ Tôn Ông là ai ?

Lục Phủ Tôn Ông là một thuật ngữ trong tín ngưỡng thờ Mẫu tại Việt Nam sau hàng Ngũ Vị Tôn Quan người ta thường thỉnh mời Lục Phủ Tôn Ông lớn trực thuộc Hàng Quan Lớn trong Tứ Phủ. Lục Phủ Tôn Ông được thờ cúng ở nhiều miếu, phủ trên khắp cả nước. Lục Phủ Tôn Ông là những vị quan viên trợ giúp chư Mẫu cai trị các cõi Âm Dương. Ngài có trách nhiệm nhận mệnh lệnh của các Thánh Mẫu, trừ tà, đuổi quỷ, bảo hộ người dân trước những việc xấu xa. Ngài cũng trợ giúp người dân trong quá trình cầu tài, xin lộc, trừ tà, giải vận hạn.

Danh sách Lục Phủ Tôn Ông:

• Đệ Nhất Phủ Thiên Cung: Do Quan Lớn Đệ Nhất cai quản, cai quản cõi trời.
• Đệ Nhị Phủ Thượng Ngàn: Do Quan Lớn Đệ Nhị cai quản, cai quản cõi rừng núi.
• Đệ Tam Phủ Thoải Cung: Do Quan Lớn Đệ Tam cai quản, cai quản cõi nước.
• Đệ Tứ Phủ Địa Ngục: Do Quan Lớn Đệ Tứ cai quản, cai quản cõi âm ty.
• Đệ Ngũ Phủ Diêm Vương: Do Quan Lớn Đệ Ngũ cai quản, cai quản cõi Diêm Vương.
• Đệ Lục Phủ Nhạc Phủ: Do Quan Lớn Đệ Lục cai quản, cai quản cõi âm nhạc.

Các truyền thuyết về Lục Phủ Tôn Ông:

Vua Cha Bát Hải và Quan Lớn Đệ Nhất diệt giặc ngoại xâm

Khi giặc xâm lược mở mang bờ cõi, Vua Hùng đã sai sứ thần sang Hoa Đào Trang tìm tướng tài giỏi đánh giặc. Lúc này, một ông thần rắn to lớn hiện lên, biến thành hình chàng trai trẻ khôi ngô, tự xưng tên là Phạm Vĩnh, hay còn gọi là Vĩnh Công, tức Vua Cha Bát Hải Động Đình. Vĩnh Công tiếp nhận mệnh lệnh của Vua Hùng, thề sẽ đánh tan giặc trong vòng ba ngày. Ngài chỉ cần mười ngày đã có mười vị tướng tài giỏi cùng quân sĩ thiện chiến. Ngay ngày đầu tiên, Vĩnh Công đã tuyển chọn được ba vị tướng xuất sắc: Quan Lớn Đệ Nhất, Quan Lớn Đệ Tam và Quan Lớn Đệ Tứ. Sau mười ngày, mười vị tướng tài ba đã tề tựu đông đủ. Vĩnh Công và Quan Lớn Đệ Nhất đánh giặc trên sông Cái, Quan Lớn Đệ Tam cùng Tướng Nuồi và Quan Lớn Đệ Ngũ đánh giặc ở cửa sông Bạch Đằng. Các vị tướng cũng được giao diệt giặc trên sáu cửa sông còn lại. Đúng theo lời hẹn, chỉ mất ba ngày, Vĩnh Công và các quan tướng đã phá tan giặc ngoại xâm trên tất cả tám cửa sông, đem lại thái bình cho nước nhà.

Quan Lớn Đệ Nhị Thượng Ngàn: Vị quan thanh liêm, tài ba

Quan Lớn Đệ Nhị Thượng Ngàn là vị quan lớn thứ hai trong mười vị quan văn võ, được Vua Cha Bát Hải giao phó nhiệm vụ Trông coi giám sát chuyện nhân gian cùng tứ phủ. Tương truyền, Quan Lớn Đệ Nhị hạ phàm vào khoảng ngày mùng 3 tháng 11 năm Bính Thân (tức là vào một gia đình quyền quý ngày mùng 10 tháng 11 năm Bính Thân). Ngài là người văn võ vẹn toàn, tài năng xuất chúng, được muôn người tôn kính. Khi xuống chầu Thiên Đình, ngài được giao phó quản lý Sơn Lâm Thánh Mẫu, thường xuyên đến ban phước cho dân chúng. Khi có mưa, người ta cầu nguyện Quan Lớn, ắt sẽ có mưa thuận gió hoà. Sự tích về Quan Lớn Đệ Nhị Thượng Ngàn cũng truyền tụng nhiều giai thoại ca ngợi đức thương người, tính ngay thẳng cùng tài hoa của ngài. Ngài là vị thần linh thiêng liêng được người dân kính trọng, tôn sùng và cầu sự may mắn, tài lộc.

Quan Đệ Tam: Vị anh hùng huyền thoại

Quan Đệ Tam là con trưởng thứ ba của Vua Cha Bát Hải Động Đình, được vua cha tin tưởng và giao phó trọng trách cai quản cõi Long Giai Động Đình. Dưới triều Hùng Vương, theo lệnh vua cha, Quan Đệ Tam và hai đứa em (tức hai người thân cận) đã giúp đỡ Vua Hùng điều khiển thuỷ quân. Ba người xuất hiện ở vùng đất Hà Nam và được dân chúng phong làm “Tam Vị Đại Vương”, trong đó Quan Đệ Tam là con cả. Tuy nhiên, cũng có tài liệu cho rằng chỉ có Quan Tam Phủ đầu thai ở gia đình quyền quý dưới triều Hùng Vương. Ông trở thành vị đại tướng tài giỏi, chỉ huy ba quân thuỷ lục. Trong một trận đánh ác liệt, ông đã hi sinh dũng cảm. Thân thể ông phân làm hai phần, phần đầu trôi dạt sang phía bên này sông Lục Đầu, phần thân trôi dạt sang bờ bên kia. Sau khi chết, Quan Đệ Tam quay trở lại Long Cung, làm chức quan cai quản Tam Giới, có khả năng phán xử và cai quản các thanh đồng đạo quan. Vào những khi rảnh rỗi, ông thường phát lệnh cho ba quân sắp xếp tàu thuyền, rong chơi quanh miền, cứu giúp các ngư phủ trên sông dưới núi. Sự tích về Quan Đệ Tam là một truyền thuyết thần thoại, có nhiều giá trị lịch sử và nhân văn. Qua truyền thuyết, nhân dân thể hiện sự kính trọng và tri ân những vị tướng đã hi sinh cho Tổ quốc, vừa bày tỏ sự tin tưởng ở sức mạnh siêu nhiên cùng ước vọng về sự thái bình, thịnh vượng.

Quan Lớn Đệ Tứ: Vị thần cai quản Tứ Phủ

Vào đời vua Hùng Duệ Vương, theo mệnh lệnh của Ngọc Hoàng, Vua Cha Bát Hải và 5 đứa con trai đã giúp đỡ vua Hùng mở đất và giữ gìn bờ cõi. 5 đứa con của Vua Cha Bát Hải được gọi là “Ngũ Quan Tôn Ông”. Trong khi đó, Quan Lớn Đệ Tứ được giao phó nhiệm vụ là Quan Lớn tối cao, nắm giữ quyền lực quản lí Tứ Phủ. Ngài đã lựa chọn bến nước ở khu phố Đông Thái, thị trấn Vĩnh Bảo, TP Hải Phòng làm chốn lưu tại. Để tưởng nhớ công ơn lớn lao của Chúa, người dân đã dựng đền thờ ở đây. Ngôi đền đã có từ đời vua Hùng. Tuy nhiên, vì lịch sử và thời gian, đền đã trải qua nhiều cuộc di chuyển và tu sửa. Lần tu bổ gần đây nhất là vào khoảng năm 2010, của ông Bùi Đức Tám – Thủ Nhang với sự đóng góp của người dân cùng du khách gần xa. Ngôi đền hiện nay là một quần thể kiến trúc nguy nga, tráng lệ, bày tỏ sự kính trọng và tri ân của nhân dân đối với Quan Lớn Đệ Tứ.

Quan Lớn Đệ Ngũ Tuần Tranh: Vị quan tài hoa, oan khuất

Quan Lớn Đệ Ngũ Tuần Tranh là con trưởng thứ năm của Vua Bát Hải Động Đình. Ngài sinh vào khoảng đời vua Hùng Định Vương, thuộc Hùng Triều Thập Bát, tại một gia tộc thuộc phủ Ninh Giang (Hải Dương). Là vị tướng quân tài giỏi kiêm lãnh đường thuỷ, Quan Lớn Tuần Tranh được trao toàn quyền cai quản miền duyên hải sông Tranh. Tại kinh đô, ngài lập được vô số công trạng hiển hách, được truy phong thái tử. Trở về quê cũ, ngài chạm mặt và đem lòng yêu mến một phụ nữ xinh đẹp. Nàng từng là phu nhân của quan phủ, không hài lòng với chuyện “chồng chung”. Nàng cũng đáp trả tình yêu của Quan Lớn nhưng không hé lộ việc đã có chồng. Biết chuyện, vị quan huyện vu cáo rằng Quan Lớn Tuần Tranh dụ dỗ vợ mình. Ngài đột nhiên mắc tội, phải lưu đày đến núi Kì Cùng, Lạng Sơn. Tại đây, ngài tự vẫn nhằm giải oan, chứng minh tấm lòng trong sạch của mình. Hồn Quan Lớn Tuần Tranh rơi xuống dòng sông Kì Cùng, tạo nên đôi bạch xà. Sau đó, ngài được một ông bà nông già chăm sóc, nuôi nấng làm con. Việc ông bà nông lão bắt rắn đến tai quan phủ. Quan phủ đưa ông bà đến quan nhận lỗi và bắn chết đôi rắn. Thương xót, hai ông bà ném rắn xuống dòng sông Tranh. Lạ thay, nơi thả rắn có dòng xoáy dữ dội. Đến đời Thục Phán An Dương Vương, vua huy động tàu thuyền đánh Triệu Đà ở bãi sông Tranh. Tuy nhiên, thuyền bè không thể nào vượt qua dòng nước, mà lại bị sóng gió nhấn chìm. Vua lại mời các bậc hiền tài mở hội giải oan. Lập tức, trời im biển lặng, việc đánh giặc cũng được thắng lợi. Ghi nhớ công ơn, vua Thục minh oan cho Quan Lớn Tuần Tranh và phong tước Giảo Long Hầu. Sau này, ngài trở nên siêu nhiên, có phép thuật nhà trời, diệt trừ ma quỷ, giúp đỡ nhân dân trừ tà, tiêu diệt kẻ gian ác.

Quan Lớn Đệ Lục: Vị thần từ bi, oai hùng

Quan Lớn Đệ Lục là con trai thứ sáu của Đức Vua Cha Bát Hải Động Đình. Ngài nổi danh với tâm nhân từ lương thiện, thương người yêu vật, được vua cha tin tưởng giao toàn quyền quản lí địa phủ. Dưới triều Hùng Vương: Theo lời vua cha, Quan Lớn Đệ Lục hạ phàm nhiếp chính giúp đỡ vua Hùng Vương cùng chư tướng thống lĩnh địa quân đánh giặc ngoại xâm. Ngài tử trận tại vùng đất Lộng Khê, Tứ Kỳ, Hải Dương. Dưới triều vua Lê Thánh Tông: Năm Nhâm Thân, khi quân giặc hung hăng xâm lấn đất nước ta, tướng Trần Quang Khải được giao trọng trách trấn thủ cửa ngõ thượng lưu vùng Trang Đào Đồng (ngày nay là huyện Quỳnh Phụ, Thái Bình). Trước áp lực của giặc, tướng Trần Quang Khải buộc lòng phải rút quân xuống khu vực hạ Hồng Châu, phủ Hải Dương (Tứ Kỳ Hạ cũ) dọc theo sông Cắt, Thái Bình. Trên đường lui quân: Quân sĩ gặp một con rồng đang bơi lội dọc theo đội hình quân. Khi đến khu vực Lộng Khê (Tứ Kỳ Hạ), tổng Tất Lại, con rồng đột nhiên biến thành vầng hào quang ngũ sắc lao đến núi Đống Thần cạnh đó và biến mất. Núi Đống Thần: Với địa hình hiểm trở, cỏ cây um tùm, tướng Trần Quang Khải dẫn quân đóng quân ở đây. Ngày mồng chín tháng chạp năm Mậu Thân: Triều đình và người dân đã làm lễ cầu an ở núi Đống Thần. Địa thần làng Lộng Khê trấn giữ, giúp vua đánh thắng giặc ngoại xâm giữ chiến công tiên phong trấn thủ tám cửa sông phía tây. Nhờ công ơn to lớn của Quan Lớn Đệ Lục, vua đã sắc phong ngài là “Đệ Lục Tôn Quan Thượng Thượng đẳng tối linh Đại Vương” và giao cho người dân quanh khu vực thờ phụng.

Vẻ đẹp tâm linh của Lục Phủ Tôn Ông

1. Uy nghi, oai phong:

Lục Phủ Tôn Ông được thể hiện thông qua hình tượng những vị quan văn võ với khí chất quyền quý, cao sang. Các vị quan trong xiêm y rực rỡ, tôn thêm thần thái uy nghi, cao quý. Nét mặt của các vị quan bộc lộ vẻ uy nghiêm, nhưng cũng tràn đầy sự bao dung và rộng lượng.

2. Mang đến sự bình an, may mắn:

Người dân Việt Nam tin rằng Lục Phủ Thần Tài có khả năng ban phúc, trừ tà, thay đổi vận mệnh của loài người sau cái chết. Do đó, họ thường xuyên lui tới cúng bái Lục Phủ Tôn Ông nhằm mong muốn được an lành, hạnh phúc suốt cuộc đời, được phù hộ giúp cuộc sống gia đình ấm no, con cái sum vầy.

3. Nơi con người gửi gắm niềm tin, hy vọng:

Tín ngưỡng thờ cúng Lục Phủ Tôn Ông là một nét quan trọng trong văn hoá tín ngưỡng của người Việt Nam. Khi gặp gian nan, trắc trở, người dân đều tìm về các chùa, đền thờ cúng Chư vị Tôn Ông để cầu xin, mong muốn được các vị quan cứu giúp.