Công đồng Trần Triều là gì ?
Công đồng Trần Triều là cộng đồng tín ngưỡng thờ phụng các vị vua quan nhà Trần và các vị thánh, anh hùng được thờ phụng gắn liền với vương triều nhà Trần (1225 – 1400), đặc biệt là Trần Hưng Đạo – vị anh hùng có công lao hiển hách đối với sự nghiệp đánh thắng giặc Nguyên Mông. Công đồng Trần Triều góp phần giữ gìn và phát triển các nét tín ngưỡng cổ truyền của dân tộc đặc biệt là tại các vùng đất từng là kinh đô của nhà Trần ở Nam Định, Thái Bình.
Công đồng Trần Triều bao gồm nhiều vị thánh, thần linh, trong đó có thể kể đến:
- Vua Trần Thái Tông: Vị vua đầu tiên của nhà Trần, được xem là người có công khai quốc, lập triều.
- Trần Hưng Đạo: Một trong những vị tướng tài ba nhất lịch sử Việt Nam, nổi tiếng với chiến công chống quân Nguyên Mông.
- Yết Kiêu: Một vị tướng tài ba, có công lao to lớn trong việc đánh tan quân Nguyên Mông trên sông Bạch Đằng.
- Trần Quốc Toản: Một vị anh hùng trẻ tuổi, nổi tiếng với lòng yêu nước và tinh thần dũng cảm.
- Công chúa Huyền Trân: Vị công chúa nhà Trần, được gả cho vua Chămpa để đổi lấy hai châu Ô và Lý.
- Thiền sư Pháp Loa: Một vị thiền sư nổi tiếng, có công truyền bá Phật giáo Thiền tông Trúc Lâm Yên Tử.
Ngoài ra, còn có rất nhiều vị quan, tướng lĩnh, những người có công lao với nhà Trần cũng được thờ phụng trong Công đồng Trần Triều.
Hệ thống hội đồng Công Đồng Trần Triều
1 Hệ thống cố định
- 1.1 Vương Phụ, Vương Mẫu
- 1.2 Đức Thánh Trần
- 1.3 Vương Phi
- 1.4 Tứ Vị Vương Tử
- 1.5 Nhị Vị Vương Cô
- 1.6 Lục Bộ Trần Triều
- 1.7 Ngũ Hổ Đại Tướng
2 Hệ thống tùy biến
- 2.1 Nam Tào, Bắc Đẩu
- 2.2 Thầy dạy Văn, thầy dạy Võ
- 2.3 Vương Tôn
Lịch sử và nguồn gốc của Công đồng Trần Triều
Công đồng Trần Triều là biểu tượng về truyền thống yêu nước, tinh thần bất khuất cùng ý chí kiên cường của dân tộc Việt Nam. Việc thờ cúng Công đồng Trần Triều góp phần giáo dục con cháu về lòng tự tôn dân tộc, giữ gìn những nét văn hoá truyền thống quý báu của dân tộc. Thờ cúng Công đồng Trần Triều là một nét đẹp văn hoá truyền thống, góp phần giữ gìn bản sắc văn hoá dân tộc. Việc thờ cúng Công đồng Trần Triều cũng là một cách để giáo dục con cháu về lòng yêu nước, tinh thần thượng võ, sự kiên trì cùng lòng dũng cảm.
Phân tích sự hình thành và phát triển của tín ngưỡng thờ Công đồng Trần Triều qua các thời kỳ lịch sử:
1. Giai đoạn nhà Trần (1225 – 1400):
Tín ngưỡng thờ cúng các bậc vua Trần được lưu truyền, tỏ sự tri ân về công lao đóng góp của họ đối với sự nghiệp dựng nước và giữ nước. Các đền thờ cúng nhà Trần đầu tiên được hình thành, ví dụ đền Kiếp Bạc (Hải Dương) thờ vua Trần Thái Tông, đền An Sinh (Quảng Ninh) thờ vua Trần Nhân Tông.
2. Giai đoạn sau nhà Trần (1400 – 1945):
Tín ngưỡng thờ Công đồng Trần Triều ngày càng phổ biến, được đưa thành tín ngưỡng thờ Mẫu. Các vị vua Trần được suy tôn là những vị vua thuộc hệ thống Tứ Phủ, cai trị các miền khác nhau. Nhiều đền, chùa thờ Công đồng Trần Triều được phục dựng trên khắp cả nước.
3. Giai đoạn hiện nay:
Tín ngưỡng thờ Công đồng Trần Triều được khôi phục mạnh mẽ. Số lượng đền, phủ thờ Công đồng Trần Triều ngày một nhiều, thu hút đông đảo tín đồ. Các hoạt động lễ hội, nghi thức thờ Công đồng Trần Triều được cử hành long trọng, thu hút đông đảo người dân tham gia.
Những di tích, đền thờ Công đồng Trần Triều nổi tiếng ở Việt Nam:
- Đền Kiếp Bạc (Hải Dương): Nơi thờ vua Trần Thái Tông.
- Đền An Sinh (Quảng Ninh): Nơi thờ vua Trần Nhân Tông.
- Phủ Dầy (Nam Định): Nơi thờ Mẫu Liễu Hạnh và các vị vua Trần.
- Đền Trần (Nam Định): Nơi thờ 14 vị vua Trần.
- Đình Cổ Lễ (Nam Định): Nơi thờ 3 vị quan triều Trần.
- Đền Trần Thương ( Hà Nam)
- Đền Trần – Hưng Hà Thái Bình
- Đền Trần Thanh Hoá
Ngoài ra, còn rất nhiều di tích, đền thờ Công đồng Trần Triều khác trên khắp cả nước.