Cô Chín Thượng Ngàn là ai ?
Cô Chín Thượng Ngàn là một nữ đệ tử của Mẫu Thượng Ngàn đứng hàng thứ chín trong Tứ Phủ Thánh Cô sau Cô Tám Đồi Chè và trước Cô Mười Đồng Mỏ. Cô là tiên nữ theo hầu Mẫu Thượng Ngàn, cô nói tiếng Tày, tiếng Dao, đốt đuốc chỉ lối, dệt bông trên vải. Cô được tôn thờ ở tất cả 3 điện: Thượng Thiên, Thượng Ngàn và Thoải Phủ. Theo một truyền thuyết dân gian, Cô Chín Thượng Ngàn là con gái của Ngọc Hoàng Thượng đế, vì đam mê ăn chơi quá độ đã bị Ngọc Hoàng đuổi xuống hạ giới. Bà từ giã nhân gian và tu hành nơi núi rừng. Sau ngày tu hành đắc đạo, bà trở thành bậc thánh cô cai quản rừng núi.
Sự tích Cô Chín Thượng Ngàn
Theo truyền thuyết, Cô Chín là một thiếu nữ xinh đẹp, giỏi phép thuật. Cô xuất hiện và hoá thân làm cô bán hàng trước cửa đền Ba Dọi, theo hầu Mẫu Sòng. Cô cũng có khả năng phi thường, tinh thông ma thuật có thể bói toán 1000 lần không sai một chữ. Tương truyền, Cô Chín vi hành, rong chơi khắp trời Nam, nước Việt. Khi về xứ Thanh, trước vẻ đẹp bao la, Cô đã lựa chọn đến nơi đây xây nhà. Nhân dân trong vùng biết ơn Cô đã dựng đền thờ để tưởng niệm. Với sức mạnh phi thường, Cô Chín đã cứu giúp nhân dân, trừ tà chữa bệnh. Trong những năm chống giặc xâm lược, Cô đã phò vua cứu nước bằng tài tiên tri trận mạc, đóng góp vào chiến thắng giòn giã. Vì sự nhân hậu cùng sức mạnh siêu phàm, Cô Chín được nhân dân khắp nơi kính trọng. Cô được thờ cúng ở nhiều đền, phủ với những tên gọi khác nhau như Cô Chín Suối Rồng, Cô Chín Thượng Ngàn, Cô Chín Sòng Sơn.
Lễ hội đền Mẫu Lào Cai – Nơi tôn vinh Cô Chín:
Lễ hội đền Mẫu Lào Cai là một trong những lễ hội quan trọng nhất tại tỉnh Lào Cai. Lễ hội được tiến hành nhằm tưởng niệm công ơn của Cô Chín – một trong những bậc thánh Linh thiêng thuộc tín ngưỡng Tứ Phủ.
Các hoạt động trong lễ hội:
- Rước kiệu: Nghi lễ rước kiệu Cô Chín từ đền Mẫu Lào Cai đến đền Mẫu Thượng (đền Mẫu Sái) là một trong những nghi thức trang trọng nhất của lễ hội. Kiệu Cô Chín được rước diễu hành vòng quanh thành phố Lào Cai với sự tham dự của đông đảo nhân dân.
- Dâng lễ: Bà con lên đền Mẫu Lào Cai thành tâm thắp nhang, nguyện cầu về một năm mới an lành, may mắn, hạnh phúc.
- Hát chầu văn: Các liền chị hát chầu văn nhằm ngợi ca công ơn của Cô Chín cùng các bậc thánh Bà khác.
- Cầu tài lộc, an lành, may mắn: Đây là dịp để người ta cầu chúc những điều tốt lành đối với bản thân cùng gia đình trong năm mới.
Bài văn khấn Cô Chín Thượng Ngàn
Con lạy chín phương trời, con lạy mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
Con lạy Đức Vua Cha Ngọc Hoàng Thượng Đế.
Con lạy Tam Phủ Công Đồng, Tứ Phủ Vạn Linh.
Con lạy Đức Vua Cha Bát Hải Long Vương.
Con lạy Mẫu Liễu Hạnh, Mẫu Thoải Phủ, Mẫu Tam Động.
Con lạy Chầu Bé Bắc Lệ, Chầu Lục Cung Nương, Chầu Bông, Chầu Đệ Tam, Chầu Đệ Nhị, Chầu Cửu.
Con lạy Tứ Phủ Quan Hoàng, Quan Lớn, Quan Nhị, Quan Ba, Quan Bốn, Quan Năm.
Con lạy mười hai Tiên Cô, mười hai Chầu Bà.
Con lạy Ngũ Hổ Đại Tướng, Thanh Xà, Bạch Xà.
Con lạy Đức Ông Trần Triều.
Con lạy Quan Đệ Nhất, Quan Đệ Nhị, Quan Đệ Tam, Quan Đệ Tứ.
Con lạy các quan, các cậu, các cô, các lính, các mãnh, cùng toàn thể hiển linh thiêng liêng.
Hôm nay là ngày … tháng … năm …, con là …, ngụ tại …, đến trước điện Cô Chín Thượng Ngàn, dâng lễ vật: … (lễ vật) …, lòng thành kính cầu xin:
(Cầu tài lộc, cầu bình an, cầu sức khỏe, cầu con cái, …)
Con xin phát nguyện: … (phát nguyện) …
Cúi mong Cô Chín Thượng Ngàn chứng giám lòng thành, phù hộ độ trì cho con được toại nguyện, sức khỏe dồi dào, gia đạo bình an, vạn sự như ý.
Con xin tạ ơn Cô Chín Thượng Ngàn.
Căn Cô Chín
Những người có căn Cô Chín thường có tính cách mạnh mẽ, độc lập, thích tự do. Họ là những người có khả năng lãnh đạo, có sức ảnh hưởng đến người khác. Hay gặp mộng mị về rừng núi, sông suối, hoa lá. Thích mặc trang phục màu đỏ, thích nghe hát chầu văn, thích đi lễ đền, phủ..