Hàng Tứ Phủ Thánh Mẫu đại diện cho sự sinh sôi nảy nở, mẹ hiền, tình thương yêu cùng sự chở che. Hàng Ngũ Vị Tôn Quan là hàng quan giúp việc cho chư vị thánh Mẫu đảm nhiệm việc quản lý và trông nom các đền phủ. Chính vì vậy Tứ Phủ Thánh Mẫu nằm tại vị trí quan trọng, cao nhất trong thần điện. Ngũ Vị Tôn Quan nằm tại vị trí ngay dưới hàng Tứ Phủ Thánh Mẫu. Một số người nghĩ rằng Phật Thích Ca Mâu Ni hoặc Quan Thế Âm Bồ Tát là vị thần tối thượng, vượt trên tất cả các vị thần tối cao bao gồm cả các vị Thánh Mẫu theo nguồn gốc và ảnh hưởng của Phật giáo. Tuy nhiên, nói chung, Tứ Vị Thánh Mẫu vẫn được coi là đại diện, thần chủ, và trọng tâm trong các nghi thức của Tứ Phủ vì tín ngưỡng thờ cúng Mẫu cũng là một tín ngưỡng truyền thống có nguồn gốc lâu đời ở Việt Nam.

Tứ Phủ Thánh Mẫu bao gồm những ai ?

Tứ Phủ Thánh Mẫu bao gồm bốn vị Mẫu chính:

• Thánh Mẫu Thiên Phủ: Mẫu Đệ Nhất Thiên Tiên, Cửu Trùng Thanh Vân Công Chúa: Tương truyền rằng, lúc quân Nguyên Mông xâm chiếm đất nước Đại Việt, Mẫu Đệ Nhất đã xuất hiện giúp đỡ hoàng đế Trần Nhân Tông cùng quân dân triều Trần đánh thắng quân giặc.
• Thánh Mẫu Địa Phủ: Mẫu Đệ Nhị Địa Tiên, Quỳnh Hoa Liễu Hạnh Công Chúa [瓊花柳杏公主]. Mẫu Đệ Nhị đã cứu giúp những người dân kinh doanh đang gặp khó khăn. Người dân tin tưởng rằng, nếu cầu xin chân thành, Mẫu Đệ Nhị sẽ giúp đỡ họ có được việc làm tốt và thu nhập cao.
• Thánh Mẫu Thuỷ Phủ: Mẫu Đệ Tam Thuỷ Tiên, Bạch Ngọc Xích Lân Công Chúa. Mẫu Đệ Tam đã cứu giúp những chị em phụ nữ không có con. Người dân tin tưởng rằng, nếu cầu nguyện chân thành, Mẫu Đệ Tam sẽ giúp đỡ họ có được một người con mạnh khoẻ.
• Thánh Mẫu Nhạc Phủ: Mẫu Đệ Tứ Nhạc Tiên, Lê Mại Bạch Anh Công Chúa. Mẫu Đệ Tứ được coi là bậc thần tiên ban phát phúc lành cho nhân loại. Người dân tin tưởng rằng, nếu cầu nguyện chân thành, Mẫu Đệ Tứ sẽ giúp đỡ họ có được sự an lành, sung túc và hạnh phúc.

Ngoài bốn vị Mẫu chính, Tứ Phủ Thánh Mẫu còn bao gồm:

• Quan Lớn: là các vị quan nam trong cung đình của Mẫu
• Chầu Bà: là các vị thánh nữ trong cung đình của Mẫu
• Cô, Cậu: là các vị thánh nhỏ trong cung đình của Mẫu

Mối liên quan giữa Tam Tòa Thánh Mẫu và Tứ Phủ Thánh Mẫu

Ngày nay, biểu tượng Tứ Phủ Thánh Mẫu chủ yếu được thể hiện chỉ có ba người, dân gian quen gọi là Tam Toà Thánh Mẫu. Tam Tòa Thánh Mẫu tượng trưng cho sự dung hợp của: Thiên, Địa và Thoải. Ba vị Mẫu đại diện cho ba miền: trời, đất và nước thể hiện sự bao trùm và che chở của các vị Mẫu đối với con người. Do Mẫu Đệ Nhất Thiên Tiên ở ngôi cao trên trời, không mấy khi giáng phàm vậy nên để bảo đảm việc cai quản cho cả Trời và Địa Phủ, Mẫu Đệ Nhị Địa Tiên (cũng là Mẫu Liễu Hạnh) được trao trách nhiệm thay mặt cho Mẫu Đệ Nhất Thiên Tiên cai quản. Đồng thời, Mẫu Đệ Nhị Địa Tiên cũng hạ phàm nhằm cứu giúp chúng sinh, ban phát phúc đức, tài lộc, sự bình yên.

Ban thờ Tam Toà Thánh Mẫu thông thường sẽ có ba pho tượng, hai tượng nằm hai bên là tượng Mẫu Đệ Tứ Nhạc Tiên/Mẫu Thượng Ngàn và tượng Mẫu Đệ Tam Thuỷ Tiên/Mẫu Thoải.

• Mẫu Thượng Thiên
• Mẫu Thượng Ngàn
• Mẫu Thoải

Để hiểu rõ hơn về mối liên hệ giữa Tam Phủ và Tứ Phủ (Tam Tòa và Tứ Tiên), vui lòng đọc thêm các bài liên quan của SKYHOME tại đây: Tam Phủ và Tứ Phủ, Mẫu Địa Tiên.